Categorie: Nieuws

Hoe kun je met data, kennis en ervaringen voorkomen dat problemen in gezinnen groot worden? Wat vraagt dat aan samenwerking van onderwijs, jeugdhulp, gemeenten? Hoe werkt bijvoorbeeld een Team op Maat op basisscholen? Wat betekent het team in de praktijk voor kinderen, professionals en ouders?

Met deze en andere vragen brachten 40 collega’s van het onderwijs, kinderopvang, wijkteams en gemeenten uit Regio Westland maandag 5 februari een bezoek aan Smart Start. Bij basisschool De Zuidwester vertelden Claire Schilte, Marleen Heijnemans en Christel Heeren Peters van het Team op Maat aldaar bevlogen en openhartig over hun werk.

Aansluitend werd het gezelschap bij Sterk Huis ontvangen, voor een netwerklunch met het Tilburgse netwerk. Aansluitend vertelden Lian Smits en Ilse van Gompel over Sterk Huis en andere onderwijs zorgcombinaties, en Teun Brand over Smart Start en de andere onderwijsprojecten. Een deelnemer reageerde enthousiast: “Ik voel duidelijk een positieve houding on samen verantwoordelijkheid te dragen (onderwijs en zorg) om lastige situaties op te lossen.”

Het werkbezoek werd afgesloten met themagesprekken, over bestuurlijke uitdagingen, onderwijs zorgsamenwerking en de onlosmakelijke verbinding tussen kinderopvang en basisscholen. De Westlandse collega’s hebben zich laten inspireren, hebben ideeën opgedaan en gaven aan onder de indruk te zijn van de samenwerking van het netwerk. Een deelnemer zei na afloop: “Ik zou nog meer aan de slag willen met data op school en in de dorpskern, om het investeren in gelijke kansen echt inhoud te geven.”

Wil je meer weten over Team op Maat, andere vormen van onderwijs zorg samenwerking of over Smart Start? Stuur dan een mail naar: info@programmasmartstart.nl.

Vandaag ging Spel & Boek van start in Goirle. Vanaf nu kunnen inwoners van Goirle op woensdagen van 10.00 uur tot 11.00 uur samen met hun kind(eren) wekelijks terecht voor een uurtje spelen en lezen. Spel & Boek is een samenwerking van Dorpsteam Goirle, Taalhuis Goirle en Bibliotheek Goirle is tot stand gekomen aan de hand van de Smart Start methode. Na data-analyse en Design Thinking is het concept Spel & Boek bedacht om kinderen een betere start te laten maken aan het begin van de basisschool.

Taalontwikkeling

Bibliotheek Goirle en Dorpsteam Goirle organiseren deze activiteit elke woensdagochtend met een aantal vrijwilligers. Wethouder Pernell Criens was bij de opening aanwezig namens de Gemeente Goirle. Spel & Boek is voor kinderen van nul tot vier jaar en hun ouders. Samen spelen en lezen is belangrijk voor de ontwikkeling van een kind. Er is gekozen voor de voorschoolse leeftijd, waardoor de taalontwikkeling al voor de start van de basisschool wordt gestimuleerd. Kinderen leren spelenderwijs taal door liedjes te zingen en spelletjes te spelen. Bij Spel & Boek kunnen ouders en kinderen spelen, lezen en luisteren naar een voorleesverhaal. Dat gebeurt rondom een bepaald thema, bijvoorbeeld winter. Het boekje waaruit voorgelezen wordt, is te leen om thuis vaker te lezen. De tekst is dankzij Refugee Team beschikbaar in meerdere talen, zodat anderstaligen het boekje in twee talen kunnen lezen.

Ontmoeten

Taal staat centraal, maar Spel & Boek biedt ook de mogelijkheid om andere ouders te ontmoeten en ervaringen te delen. Deelname is gratis en je hoeft je niet aan te melden.

Op 30 november bracht een delegatie van 13 betrokken sleutelpersonen en de POVO Ambassadeurs uit Tilburg-Noord een werkbezoek aan ETEMF Metaalbewerking en Leseman Car Care. Doel van dit bezoek was om te kijken hoe bedrijven uit bedrijventerrein Kraaiven een brug kunnen slaan naar mensen uit Tilburg-Noord en andersom. Daarvoor is het altijd goed om de bedrijven beter te leren kennen en te weten wat zij er allemaal aan doen om mensen aan het werk te helpen en te houden. Deze werkbezoeken worden georganiseerd door de werkgroep ‘Wijk Werk om de Hoek’.

Glimmend metaal

Twee bevlogen directeuren van deze bedrijven vertelden vol passie over hun bedrijf. Bart de Jong van ETEMF Metaalbewerking liet zien dat je van RVS hoogstaande producten kunt maken, van frisdankautomaat tot karretjes waarmee de maaltijden in ziekenhuizen rondgebracht worden. Vakmanschap met een trotse Tilburgse signatuur, met oog voor iedere medewerker. Dat vertelden ook de medewerkers zelf. Bart en zijn team denken graag mee hoe een werkzoekende het best in het team past in combinatie met werken en leren. Mogelijkheden volop.

Autopoetsen als vak

Bij Leseman Car Care, een autopoetsbedrijf vertelde Bas Leseman, de oprichter zelf, dat hij ooit op
16-jarige leeftijd, als jong ‘menneke’ zonder diploma’s, dit bedrijf begon door heel veel auto’s te poetsen. Niet lullen maar poetsen is zijn adagium. Nu is zijn bedrijf enorm gegroeid en worden auto’s niet alleen gepoetst, maar ook opgelapt, uitgedeukt en zelfs gewaxt. Als nieuw verlaten de auto’s de bedrijfshal. Echt een vak met veel verschillende kanten, dat zowel voor mensen met als zonder technische achtergrond te doen of anders te leren is. Bas zorgt samen met zijn team goed voor zijn personeel; naast aandacht voor het poetsen is er volop aandacht voor
elkaar. Samen met een werkzoekende kan altijd gekeken worden hoe werk en privé gecombineerd kunnen worden.

Wijk Werk om de Hoek (WWodH)

Belangrijk bij het project ‘Wijk Werk om de Hoek’ is dat bewoners zelf aangeven hoe zij graag willen dat bedrijven uit
Kraaiven communiceren met de wijkbewoners in Tilburg-Noord. Wat hebben inwoners nodig om geïnteresseerd te raken om – om de hoek – aan het werk te gaan? Daarvoor is het belangrijk dat sleutelfiguren met veel contacten in de verschillende gemeenschappen, een goed beeld hebben van die bedrijven. Inmiddels is er geleerd van de bewoners dat veel communicatie mondeling of via WhatsApp gaat. Daar kan geen ‘Werken-bij’ op een website of flyer tegenop.

Meer weten of meedoen?

Voor nu kijken we terug op een geslaagde ochtend en kennismaking met twee prachtige Tilburgse bedrijven, om de hoek. De werkgroep WWodH bestaat uit Nadia Lahraoui, Karin de Jong (beide van ContourdeTwern), Maarten Wolters (Vita Kraaiven), Harry Meeuwesen (wijkraden Noord), Rudy Aerts (Gemeente Tilburg) en Ralf Embrechts (MOM Tilburg).

Ook voor de wijk Tilburg-West kijken we hoe we wijkbewoners en Kraaivense bedrijven aan elkaar kunnen verbinden. Meedoen en meer informatie over Wijk Werk om de Hoek kun je krijgen bij: Rudy Aerts, gemeente Tilburg: rudy.aerts@tilburg.nl; 06 – 1587 1061 of Ralf Embrechts, MOM Tilburg: ralfembrechts@momtilburg.nl; 06 -2054 6364.

Data wordt aangevuld met ervaring
Op vrijdag 10 november kwamen negen ervaringsdeskundigen en evenzoveel professionals samen voor de eerste Design Thinking-sessie van de pilot ‘Voorkomen van opgroeien in ontwikkelarmoede in de eerste 1000 dagen. Deze pilot is mede mogelijk gemaakt door een innovatiesubsidie van GGD Hart voor Brabant. Projectleider Astrid van de Griendt vertelt: “Na de data-analyse eerder dit jaar en de bespreking van die data in Waalwijk is dit de volgende stap. Het was een mooie eerste bijeenkomst in een veilige sfeer. We hebben veel uitgewisseld.

Design Thinking
In navolging van de data-analyse over ontwikkelarmoede in de eerste 1000 dagen organiseren we Design Thinking-sessies in Waalwijk en Tilburg. Medio november zijn we gestart met de eerste. Projectleider Evelien Specken van GGD Hart voor Brabant was hierbij: “De ervaringsdeskundigen hebben hun verhaal ‘op papier gezet’ en ook professionals hebben gedeeld wat zij over dit thema in hun werk zien. We hebben ons in elkaar verdiept. De volgende keer verdiepen we ons verder in een van de vraagstukken die ouders, hun netwerk en professionals zien. Dit doen we met de inzichten uit de data-analyse, zoals bijvoorbeeld de rol van de opleiding van de ouders, op tafel.” De ervaringsdeskundigen en professionals brachten veel in en hebben ook al de eerste ideeën uitgewisseld voor een innovatie. Lievijn, één van de trainers: “De ervaringen die mensen deelden over armoede waren zowel hartverscheurend als hoopvol. De Design Thinking-methode helpt om direct echt in gesprek te gaan.”

Mooie mix
Astrid van de Griendt benadrukt het belang van de mix tussen professionals en mensen die zelf in hun leven met deze problematiek te maken hebben of hadden. “We hebben van FNO Zorg voor Kansen subsidie gekregen voor een reële vergoeding van de ervaringsdeskundigen voor hun deelname aan de designsessies. Dat vinden we belangrijk. Smart Start staat voor data, kennis en ervaringen. We baseren ons dus niet alleen op data van CBS, de gemeente en in dit geval ook de GGD. Persoonlijke ervaringen van mensen en hun kennis zijn net zo belangrijk. Samen krijg je een compleet beeld en kun je komen tot mooie preventieve oplossingen.”

Vervolg
Het project in Waalwijk startte met de wens van de gemeente en moet leiden tot een collectieve en preventieve oplossing voor opgroeien in ontwikkelarmoede in de eerste 1000 dagen van een kind. Sjan Beerens, beleidsambtenaar gemeente Waalwijk met armoede in haar portefeuille is blij met de stappen die worden gezet: “Doorbreken van generatie-armoede start bij het leggen van een stevig fundament tijdens de eerste dagen van het kind. De inzichten uit het project van Smart Start helpen om het kinderarmoede effectief en duurzaam te bestrijden.” Begin 2024 is duiding van de data-analyse ook de start van designsessies in de gemeenten Gilze en Rijen en Tilburg.

Op 1 november is Charlie geïntroduceerd in de buurt Oud-Reeshof in Tilburg. Met een afwisselend programma in de Buurthoeve en de Breukelentuin maakte de buurt kennis met het concept Charlie en het gelijknamige team. Charlie is bedacht in het designproces van de Smart Start-pilot Onderwijs Tilburg, is in de wijk verder uitgewerkt en nu van start.

Op 1 november is Charlie geïntroduceerd in de buurt Oud-Reeshof in Tilburg. Met een afwisselend programma in de Buurthoeve en de Breukelentuin maakte de buurt kennis met het concept Charlie en het gelijknamige team. Charlie is bedacht in het designproces van de Smart Start-pilot Onderwijs Tilburg, is in de wijk verder uitgewerkt en nu van start.

Charlie is voor ouders en verzorgers in de buurt Oud-Reeshof met kinderen van nul tot en met zes jaar met vragen over fijn wonen, leven en opvoeden in de buurt. Charlie bestaat uit drie dingen: een kennismakingsdoosje dat ouders via consultatiebureau, kinderopvang of school krijgen; de website charliehelpt.nl met informatie over fijn wonen, leven en opvoeden op basis van acht ontwikkelgebieden: bewegen, veiligheid, gezondheid, verantwoordelijkheid, ontwikkelen, respecteren, erbij horen en met liefde verzorgen én Team Charlie. Op de website charliehelpt.nl is te zien waar je terecht kunt als je een vraag hebt voor jezelf of jouw kind, andere ouders en verzorgers wil ontmoeten of hulp zoekt over een bepaald onderwerp.

Team Charlie

Charlie is een initiatief van kinderopvang, scholen en ondersteunende personen en organisaties uit de buurt Oud-Reeshof. Samen vormen zij Team Charlie. Ze helpen ouders graag verder wanneer ze dat nodig hebben. Charlie is dichtbij en persoonlijk. Heidi Baars, van Xpect Primair, was nauw betrokken bij de ontwikkeling. Zij vertelt: “Die laagdrempeligheid is echt belangrijk. Dat mensen vragen durven stellen en de juiste weg weten te vinden. Dat we het samen doen, vind ik echt mooi. De naam Charlie is voor iedereen, het is in meerdere talen een bekende naam en is afgeleid van Charles Rey de Carle. Charles Rey kocht Rey’s Hof, een landgoed dat in de 17e eeuw in het gebied van de huidige Reeshof lag. Dat maakt Charlie dus echt van ons.” 

Samen
Charlie is bedacht tijdens een designsessie in de Smart Start-pilot Onderwijs Tilburg. Heidi Baars was hierbij: “We zijn samen met buurtbewoners, leerkrachten, de gemeente, de GGD en bedrijven uit de buurt gaan brainstormen vanuit de onderzoeksvraag ‘Hoe kunnen we voor kinderen van nul tot zeven jaar in Oud-Reeshof, met de kracht uit de wijk door middel van preventie, het hoge aantal beschikkingen jeugdhulpverlening verminderen?’. Dat hebben we volgens de Design Thinking-methode gedaan, waardoor we op de Kansencirkel (LAAT JE INSPIREREN – K!NDT) uitkwamen. Het idee ontstond dat er meer nodig is voor kind om zich goed te ontwikkelen naast onderwijs en voeding. Daardoor zijn we op de acht genoemde ontwikkelgebieden uitgekomen. We hebben een prototype van Charlie gemaakt en dat zijn we verder gaan uitwerken.”

Betrokkenheid
Stefanie Bolsius vertelt namens de werkgroep dat de aftrap van Charlie op 1 november zeer geslaagd was: “Met verschillende organisaties uit de buurt hebben we een mooie start gemaakt en de basis van dit project neergezet. Het was een mooie dag waarin ouders, verzorgers, professionals elkaar ontmoetten, terwijl de kinderen meededen met verschillende activiteiten. Enthousiaste ouders en professionals maakten meteen plannen voor een Sinterklaas- en Driekoningenviering. Dat willen we. We doen het samen.” Heidi Baars vult aan: “Het gaat om sociale cohesie. We merken nu al dat er steeds meer mensen betrokken willen zijn en dat er ook belangstelling is uit andere wijken.”

Netwerk Met Andere Ogen en Smart Start delen de ambitie om de ontwikkelkansen voor kinderen te vergroten. Sinds de start delen deze programma’s/netwerken kennis en ervaringen met elkaar. Dat doen ze ook tijdens de Met Andere Ogen – Doen Dag op 24 november 2023.

Tijdens deze dag vertellen Astrid Plagmeijer van Expect013 en Ilse van Gompel van Sterk Huis in de ochtend over Smart Start en in de middag gaat een van de werksessies over Smart Start in de praktijk – Team op Maat, met Ekram Gaoui en Vivian Jacobs van Sterk Huis.

Meer weten? Kijk op: Met Andere Ogen Doen-Dag | Met Andere Ogen

Geslaagde masterclasses Smart Start najaar 2023
In september en oktober zijn er weer Masterclasses Smart Start gegeven. Deelnemers van verschillende organisaties (Gemeente Tilburg, GGD Hart voor Brabant, Sterk Huis, Universiteit Utrecht, Centerdata en De Spelende Kinderopvang) maakten kennis met de Smart Start manier van denken. In de introductie werd door programmamanagers Vivian Jacobs en Teun Brand meer uitleg gegeven over wat Smart Start inhoudt en hoe je het kunt inzetten. Wiedi Hartveld, gedragscoach bij Sterk Huis zei hierover het volgende: “Ik vond het bijzonder om op een andere, voor mij nieuwe manier over problemen na te denken.”

Datageletterdheid
De masterclass Datageletterdheid die bestond uit twee dagdelen werd verzorgd door Patricia Prüfer van Centerdata. Zij gaf meer uitleg in inzichten rondom de inzet van data in het sociale domein. Maaike de Pijper, beleidsmedewerker bij Gemeente Tilburg geeft aan veel aan de masterclass te hebben gehad: “Ik heb gezien dat we meer uit data kunnen halen dan we nu doen. Nu gebruiken we data veelal achteraf, maar interessanter is hoe je data kunt inzetten om aan oplossingen en preventie te werken. Het met elkaar uitwisselen van data die we al hebben en wat we al weten hoeft niet altijd ingewikkeld te zijn. Je kunt inzetten wat je al hebt en wellicht daarmee al veel bereiken.” Deelneemster Sabine Donders, trainer bij Sterk Huis vult aan: “Het zet je zelf ook aan het denken over hoe je data, waar je ook echt iets mee kan, in je eigen werk kunt ophalen. Dat kan heel waardevol zijn. Het geeft vaak een bevestiging van wat je al vermoedt, maar hierdoor zijn aannames geen aannames meer.”

Het tweede dagdeel benadrukte het combineren van data met informatie die je ophaalt bij de doelgroep (bijvoorbeeld via interviews). Alle deelnemers hadden de opdracht gekregen om met ouders van jonge kinderen een gesprek te voeren over de uitdagingen waar ze mee te maken hebben. Evelien Specken van de GGD Hart voor Brabant ziet voordelen van deze aanpak: “De combinatie van ervaring en data, dat is iets waar we nog niet heel veel in doen, maar wat wel echt veel nieuwe inzichten voor oplossingen kan geven.”

Design Thinking

De masterclass Design Thinking werd verspreid over twee dagdelen gegeven door Mirjam Meijer van Make Day en Nienke de Leeuw. Via de stappen: inleven in de doelgroep, definiëren van het probleem, verbeelden van de eerste ideeën, prototypen en testen maakten deelnemers kennis met deze manier van denken en konden ze het zelf ervaren. Deelneemster Femke Mombers was enthousiast: “Het was leuk omdat we veel dingen zelf konden doen. Het eerste deel was wat meer theorie en het laatste deel zijn we echt aan de slag gegaan. Ik heb andere organisaties beter leren kennen en vond het plezierig om ruimte te hebben om meer out-of-the-box te denken.” Ze zou haar collega’s ook graag kennis laten maken met deze manier van denken: “Om ze te verrassen met de ideeën de je aan de hand van deze methode boven tafel krijgt. 

“Het was leuk om een prototype te maken en dat ook echt te gaan testen. We kregen verrassende input en het bracht ook echt het gesprek op gang,” aldus Miranda Huis in ’t Veld die beleidsmaker is bij De Spelende Kinderopvang. Maaike de Pijper was blij met alle goeie tips die ze van de trainers kreeg: “Fijn dat je verschillende tools aangereikt krijgt en dat je ook een onderdeel van het proces kunt uitvoeren en dus in het klein zelf kunt gaan brainstormen.”

Ook deelnemen aan een masterclass? Meld je dan nu aan op: Masterclasses – Smart Start (besmartstart.nl)

Vanaf februari organiseren we samen met Centerdata en Make Day voor de derde keer een serie masterclasses Be Smart Start. In deze masterclasses staan we stil bij het Smart Start-denken en -werken, zorgen ervoor dat je startkennis op peil is en brengen de toolkits Datageletterdheid en Design Thinking in de praktijk. Deze toolkits vind je terug op ons digitale platform BeSmartStart.  

De masterclasses zijn een aanrader voor wie met of voor jeugd en gezinnen werkt, in welke rol dan ook. Meer informatie over en inschrijven voor de masterclasses doe je hier: Masterclasses – Smart Start (besmartstart.nl).

”Ik vind Smart Start een geweldig initiatief waar ik graag bij betrokken blijf. De aanpak vind ik goud waard en ik zie het echt als dé sleutel naar het oplossen van maatschappelijke problemen’’

Citaat deelnemer masterclasses 2022