Ontmoeting brengt (taal)verrijking
Pilot Kindcentra Goirle staat na een succesvol design thinking-proces dichtbij een mooie innovatie: een ontmoetgroep voor ouders met kinderen van –9 maanden tot 2 jaar. Een plek die draait om spelen, leren en ontmoeten en op die manier zorgt voor taalverrijking.
Binnen de pilot Kindcentra Goirle werken de gemeente Goirle, kindcentra (opvang en basisschool) en zorgprofessionals aan het verkleinen van achterstanden, zodat ieder kind dezelfde kansen krijgt op een succesvolle start op de basisschool. “Een goede taalontwikkeling is daarbij ontzettend belangrijk”, benadrukt projectleider Gerry Leijten.
Taalbasis
“Kinderen die thuis veel klanken en woorden horen en gebruiken, bouwen een goede taalbasis op. Deze start willen we ook aan andere kinderen meegeven. Daarom zijn we de design thinking-sessies ingestapt met de onderzoeksvraag ‘Wat hebben ouders in Goirle nodig om te zorgen voor een taalrijke omgeving voor hun kind tussen de –9 maanden en 2 jaar?’”
Persona’s
Omdat inleving in de doelgroep centraal staat binnen de pilot, zijn allereerst meerdere ouders uit Goirle geïnterviewd over hun gezinssituatie en de wijze waarop zij thuis ruimte geven aan taal en taalontwikkeling. Hieruit zijn vervolgens zes persona’s opgesteld, een neutrale weergave van verschillende gezinssituaties. Tijdens het designproces werd telkens teruggegrepen naar deze persona’s om altijd dichtbij de behoeften van de ouders te blijven.
Tips
“Alle kinderen kunnen een taalachterstand oplopen”, deelt Gerry. “Tegenwoordig besteden ouders veel tijd op hun mobiel, waardoor ze soms de interactie met hun kind vergeten. Dit heeft invloed op de taalontwikkeling van kinderen. Voor ouders die de Nederlandse taal nog niet goed spreken, is het belangrijk om vooral in de moedertaal te communiceren. Het kind hoort dan toch allerlei klanken en ontwikkelt een grote woordenschat. Kinderen buigen de geleerde woorden vanzelf om naar Nederlandse woorden op de kinderopvang of basisschool.”
“Het is belangrijk dat iedere ouder zich bewust is van het belang van een goede taalontwikkeling en wat zij daarin kunnen betekenen. De landelijke tendens laat zien dat steeds meer kinderen moeite hebben met begrijpend lezen, iets dat we ook terugzien in de gemeente Goirle. Dit heeft effect op de schoolkeuze en de latere loopbaan van kinderen.”
De Ontmoetgroep
“Gezinnen moeten daarom zo vroeg mogelijk de juiste informatie krijgen en op een speelse en laagdrempelige manier aan de slag gaan met taal. Vanuit deze noodzaak kwamen we op het idee van ‘De Ontmoetgroep – Spelen Leren Ontmoeten’. De Ontmoetgroep sluit aan bij de behoefte van ouders om het eigen sociale netwerk te vergroten, kennis uit te wisselen en meer ondersteuning te krijgen. Het doel van De Ontmoetgroep is tweeledig: het zorgt voor ontmoeting tussen zowel ouders als kinderen én er wordt informatie uitgewisseld over de (taal)ontwikkeling van kinderen.”
Samen met ouders
“Om de doelgroep te blijven betrekken, hebben we later in het designproces opnieuw gesprekken met ouders gevoerd: Wat vind je van De Ontmoetgroep, zou jij hiernaartoe gaan? De reacties waren positief”, zegt Gerry. “Na deze mooie uitkomst hebben we een extra designsessie georganiseerd waarbij twee ouders, Monique en Jeanette, aansloten. Samen met de aanwezige professionals hebben zij de verdieping opgezocht en de innovatie verder uitgewerkt.”
Eigen ervaring
Monique: “Ik wilde graag meewerken aan de designsessie om andere ouders te helpen. Ik heb zelf een zoon (nu zes jaar) die niet goed praatte toen hij jong was. Wij zijn destijds doorverwezen naar logopedie. Inmiddels zit hij in groep 2 van basisschool Kameleon en kletst hij de oren van je hoofd.” Ook Jeanette vond het mooi om een bijdrage te leveren. “Als moeder van twee kinderen, waarvan de jongste ook op Kameleon zit, kon ik mijn eigen ervaringen delen. Daarnaast heb ik twintig jaar met kinderen gewerkt. Die expertise kwam nu ook goed van pas.”
Niet vanzelfsprekend
Jeanette: “Taal lijkt zoiets vanzelfsprekends, iets wat je automatisch oppakt in de opvoeding, maar binnen veel gezinnen is dat niet het geval. Dat verbaasde me wel. Misschien komt het ook door al het speelgoed met geluidjes en muziekjes, waardoor ouders een stap terugdoen, terwijl het zo goed is om je kind voor te lezen of om samen liedjes te zingen.”
Zo vroeg mogelijk
“Vooral anderstaligen en mensen die in een sociaal isolement leven, hebben moeite om kinderen een goede taalbasis mee te geven. Door hierover bewustzijn te creëren en hen op weg te helpen, krijgen kinderen de taalontwikkeling die ze nodig hebben”, laat Jeanette weten. “Ouders moeten zo vroeg mogelijk geïnformeerd worden door de verloskundige en kraamhulp”, vindt Monique. “Ook andere professionals, zoals consultatiebureaus, peuterspeelzalen en logopedisten, spelen hierbij een grote rol en kunnen ouders straks over het bestaan van De Ontmoetgroep vertellen.”
Niets moet
“Als ouder wil je je gezien, gehoord en gesteund voelen, maar niet bekritiseerd worden”, weet Jeanette. “Je wil niet het idee krijgen dat je iets fout doet. Alle ouders hebben het beste met hun kind voor. De insteek van De Ontmoetgroep is daarom vooral uitwisseling van kennis en het leren van elkaar.” Monique: “Niets moet. Als ouders zich verplicht voelen, komen ze niet. Tijdens de eerste bijeenkomsten van De Ontmoetgroep is er niet veel nodig. Laat gewoon gebeuren wat er gebeurt, wat ontstaat vanuit en tussen de ouders. Het gaat echt om die laagdrempeligheid. Ouders die samen praten, kinderen die spelen, het bekijken van leuke materialen, et cetra.”
Prikkelen
“Uiteindelijk komen er wel meer extra’s bij”, vult Jeanette aan. “Misschien een taalles of een deskundige die iets komt vertellen. Ook is het slim om met leuke materialen aan te sluiten bij de seizoenen of bij diverse thema’s, zoals de lente en Pasen, om extra te prikkelen.” Monique: “Het was leuk om tijdens de design thinking-sessie allerlei ideeën te bedenken, zoals een cadeautje voor de ouders of een gezamenlijk bezoek aan de bibliotheek. Alle ideeën waren welkom en vulden elkaar aan.” Jeanette: “Het was een leerzame, actieve ochtend waarbij we samen al brainstormend verder kwamen. Ik ben benieuwd hoe alles straks samenkomt.”
Innovatie uitrollen
Gerry: “Dat is inderdaad de volgende stap: het uitrollen van de innovatie. Momenteel onderzoeken we waar De Ontmoetgroep kan plaatsvinden en wie het gaat draaien, waarbij we ons laten inspireren door andere succesverhalen, zoals het Taalhuis en Mamacafé in Heusden. We zijn al een eind op weg. Wordt vervolgd.”
De Ontmoetgroep – Spelen Leren Ontmoeten wordt een laagdrempelige en gelijkwaardige ontmoetingsplek voor ouders met kinderen van –9 maanden tot 2 jaar. De groep richt zich via ontmoeting en het delen van kennis en ervaringen op taalontwikkeling. Dit om kinderen gelijke kansen te bieden op een goede start op de basisschool. De groep is voor iedereen toegankelijk: voor ouders en kinderen, zonder veel verplichtingen. De Ontmoetgroep wordt op een vaste locatie gedraaid door vrijwilligers, aangevuld met leerzame materialen en informatie van professionals. De wensen en behoeften van ouders zijn hierbij leidend.
Meer over de pilot Kindercentra Goirle lees je hier.
