Door ‘corona’ kon de geplande bijeenkomst van het projectteam Smart Start Pilot Zuidwester, op woensdag 18 november, helaas niet doorgaan op locatie. De online meeting rondom De Zuidwester bood gelukkig een goed alternatief. ’Maar liefst dertig deelnemers gingen met elkaar in gesprek over de vraag hoe de school en haar wijkpartners een vervolg kunnen geven aan de nu al ingezette activiteiten.
Tijdens de opening schetst projectleider Teun Brand namens Smart Start kort de contouren van de bijeenkomst. De Smart Start-pilot op De Zuidwester heeft geleid tot twee concrete innovaties: Team op Maat en – in voorbereiding – het zogenoemde all-in concept. Dit all-in concept, waarbij de school en de wijk zoveel mogelijk samen optrekken met organisaties als de gemeente, GGD, politie en kinderopvang, moet ervoor zorgen dat ouders en kinderen zich gezond en gelukkig kunnen ontwikkelen in de wijk rondom De Zuidwester.
Vertrouwen
Doel van deze bijeenkomst is vooral om elkaar beter te leren kennen en de ambities rondom het all-in-concept verder te verfijnen. Daartoe gaan de deelnemers (vertegenwoordigers van de school, maatschappelijk partners én ouders) na de plenaire opening in vijf groepen uiteen om nader kennis te maken en te komen tot concrete ideeën.
De algehele teneur: er wordt al ontzettend hard gewerkt om van De Zuidwester een school met een wijkfunctie te maken. Tegelijkertijd concluderen veel deelnemers dat er onder veel ouders nog altijd een stevig wantrouwen bestaat richting ‘de instanties’. Dit staat een snelle en effectieve ondersteuning regelmatig in de weg. Te vaak, zo concluderen veel deelnemers, komen instanties pas in beeld bij ouders zodra er iets misgaat – waarna het vaak te laat is om écht effectief te helpen. Vaak ontbreekt het ouders ook simpelweg aan kennis over wat er allemaal aan ondersteuning voorhanden is. Daar komt nog bij dat (geschreven) taal vaak een obstakel is; niet alleen voor ouders met een niet-Nederlandse achtergrond, maar ook voor ouders die het Nederlands wél als moedertaal hebben.
Zichtbaar zijn, óók in goede tijden
Veel winst zou er zijn te behalen door niet alleen in slechte, maar juist ook in goede tijden contact te zoeken met ouders. Op die manier kan de vertrouwensband langzaam groeien, wordt de zichtbaarheid van individuele medewerkers groter, en weten ouders beter op wie ze bij problemen kunnen terugvallen. Een voorbeeld is het eerder genoemde Team op Maat, dat er -samen met de GGD- voor zorgt dat ondersteunende professionals tegenwoordig regelmatig op het schoolplein in gesprek gaan met ouders. Welke zorgen hebben ze? En hoe zouden de school en andere instanties hierbij kunnen helpen? Juist door al vroeg in gesprek te gaan en te blijven, kunnen (dreigende) problemen snel worden gesignaleerd en aangepakt en krijgen instanties een gezicht.
Ook de politie zou vaker aanwezig kunnen zijn op school, juist ook als er niks aan de hand is. Op die manier doorbreek je de associatie met ‘slechte zaken’ en wordt de wijkagent een laagdrempelig aanspreekpunt voor kinderen als zij zich niet fijn voelen in de wijk. Een aanvullend idee is de ontwikkeling van een lespakket om kinderen kennis te laten maken met het werk van de politie. Het idee van gastlessen kunnen ook andere wijkpartners én ouders vorm geven. Het mes snijdt in het laatste geval aan twee kanten. Voor de kinderen een zinvolle gastles en voor de school uitvoering geven aan het thema ouderparticipatie 3.0.
Betere verbinding
Verder wordt ook een betere verbinding tussen kinderdagverblijf (Kindercrèche Zuid en Korveltuin), naschoolse opvang (Korveltuin) en school genoemd als manier om al in een vroeg stadium het vertrouwen van ouders te winnen en door te geven. Een ‘warme’ overdracht tussen kinderopvang en school is belangrijk. Een filmpje waarin alle wijkpartners kort worden geïntroduceerd, kan daarbij een handig hulpmiddel zijn.
Om met de school de wijk in te kunnen gaan en om de wijk de school binnen te halen, zou de school ouders vanuit hun eigen talent en expertise een gastles kunnen laten verzorgen of een project laten leiden. Ook zou de school ouders en kinderen meer kunnen betrekken bij initiatieven in de wijk, zoals het opruimen van zwerfafval of het aanbrengen van kerstversieringen. En verder zijn er wijkgerichte online platforms waar wijkbewoners en professionals elkaar zouden kunnen vinden en informatie kunnen uitwisselen.
Kloof verkleinen
Ook de medezeggenschapsraad kan een rol spelen bij het verkleinen van de kloof tussen de school en de wijk aan de ene, en ouders aan de andere kant. In de praktijk van onder andere het Team op Maat blijkt dat als ouders het beleid en de bijbehorende procedures en trajecten beter snappen, ze ook meer begrip tonen. Verder wordt het aanbieden van taallessen via school genoemd als optie om de taalbarrière te dichten.
Een laatste suggestie is om te kijken of er wellicht ouders zijn die hun ervaringen rondom schulden en/of stress willen delen. Zulke reflectie kan helpen om het taboe op het bespreken van spanningen en problemen te doorbreken.
Investeer in de onderlinge verbinding
Ten slotte: ook aan de onderlinge verbinding binnen het ondersteunende netwerk van instanties kan nog het nodige worden verbeterd. Er is heel veel hulp en ondersteuning beschikbaar, maar veel professionals weten elkaar (nog) niet goed genoeg te vinden in de buurt rondom de school.
Een suggestie is om te zorgen voor een ‘smoelenboek’, waarin – over de grenzen van de individuele instanties heen – alle betrokken professionals staan genoemd met hun expertise, contactgegevens en (voor optimale herkenbaarheid) een foto. Ook het belang van online bijeenkomsten als deze wordt meerdere malen onderstreept: juist in coronatijd kan het helpen om elkaar regelmatig op deze manier te ontmoeten. Zo blijf je bouwen aan het netwerk en de onderlinge verbinding en voorkom je dat initiatieven verwateren.
Hoe nu verder?
Al met al zijn de ervaringen positief; zowel van de betrokken professionals als van ouders en kinderen. Ook in deze coronatijd zetten we de schouders eronder en gaan we zowel online als offline door met de ontwikkeling van de wijk voor de kinderen.
