Afgelopen dinsdag bieden vijftien burgemeesters het kabinet een manifest aan over de maatschappelijke schade als gevolg van de coronacrisis. Binnen onze organisaties, Sterk Huis, Xpect Primair en gemeente Tilburg en de programma’s en projecten die we samen hebben, herkennen we – helaas – de problematiek. Dagelijks ontmoeten we (zeer) kwetsbare gezinnen, waarvan we de toekomst van de kinderen met een te grote zekerheid kunnen uittekenen. Dit is niet nieuw, maar de coronacrisis legt het wel scherp bloot.
Generaties van armoede
Kinderen en jongeren die opgroeien in kwetsbare wijken en gezinnen weten wat het is op te groeien met armoede, met spanningen en stress, en soms zelfs met geweld. Hierdoor komen zij ook in het onderwijs minder goed uit hun verf, blijkt uit onderzoek naar de relatie armoede en onderwijs. Tel er de factor onveiligheid erbij op, en we weten wat deze kinderen te overwinnen hebben om zich goed te kunnen ontwikkelen. En op hun beurt hun kinderen later veilig op te laten groeien. Want ook dat weten we: leven met armoede, schulden, gezondheidsproblemen, huiselijk geweld, criminaliteit wordt vaak met de paplepel ingegoten. Meestal onbedoeld en ongewild. Hoe meer ernstige gebeurtenissen of ervaringen in je jeugd, hoe groter de kans dat je als volwassene met problemen als verslaving, of met criminaliteit te maken krijgt; en een korter leven zult leiden.
Huiselijk geweld, kindermishandeling, verwaarlozing: bij Toegangsteams, in het onderwijs en bij Sterk Huis zien wij elke dag gekwetste kinderen binnenkomen. Het gevolg is dat deze kinderen ontwikkelingsachterstanden hebben en gedragsproblemen vertonen. Dat ze agressief zijn, zichzelf overschreeuwen en hun pijn verdoven met drugs of door zichzelf te snijden. Iedere keer vragen wij ons af wat er de afgelopen jaren allemaal gebeurd is en waarom deze kinderen pas zo laat de juiste hulp krijgen. Want 80% van de grote problemen is helemaal niet in een keer zo groot geworden.
Kansen keren
Welke kansen laten we liggen om hen te helpen? Deze vraag stellen we onszelf en elkaar al een aantal jaren. In 2018 zijn we het programma Smart Start gestart; op basis van data, kennis en ervaringen slimme, collectieve en preventieve oplossingen bedenken die ervoor zorgen dat we problemen eerder aan zien komen. We bouwen aan een sociale wereld waarin we niet wachten tot problemen groot zijn. Een wereld waarin we verdriet en ellende kunnen voorkomen. In onze ogen een wereld waarin we data en kennis inzetten om te zien waar problemen ontstaan en tegelijkertijd geld besparen. Laten we erkennen dat het meer en meer investeren in jeugdhulp een verloren zaak is, als we niet op hetzelfde moment aan preventie van problemen werken.
Beste burgemeesters, dank voor uw manifest, wij onderschrijven het geheel, ook de oplossingen die u noemt. Graag voegen we daar het benutten van data en kennis aan toe. Want hoe kunnen we uitleggen dat we kinderen de rekening laten betalen van wat wij als volwassenen al lang en breed zien aankomen? Graag doen wij u een tweede suggestie ter hand: werk parallel aan effectieve jeugdhulp. En zoals de wijkverpleegkundige met succes zijn/haar rentree maakte, zouden we kunnen nadenken over een betaalbare gezinshulp. Ook in gezinnen waar problemen nog niet groot zijn. Juist daar.
