Smart Start en K!NDT verbonden op weg naar een betere toekomst voor ieder kind
“Focus op kansen creëert magie”
Elk kind verdient dezelfde kansen, waar het wiegje ook staat. Om dit voor elkaar te krijgen, zijn grote veranderingen nodig die alleen in kleine stapjes te behalen zijn. Met veel geduld, vertrouwen en doorzettingsvermogen. Er is nog een flinke slag te maken en nog volop te leren, maar over vijf jaar kan de wereld er al heel anders uitzien. Dit is het geloof van de initiatiefnemers van Smart Start en K!NDT. Twee inspiratiebewegingen die, ieder op een eigen manier, naar hetzelfde thema kijken en elkaar versterken.
Wie in de regio Hart van Brabant de strijd voor gelijke kansen van kinderen volgt en misschien ook meevoert, heeft vast al kennisgemaakt met Smart Start en K!NDT. Maar over de raakvlakken van deze twee bewegingen is nog minder bekend. En juist in de verbinding zit de kracht. Een gesprek uit het hart en het hoofd van Vivian Jacobs van Smart Start en Stefanie Bolsius van K!NDT.
Verschil maken
Smart Start en K!NDT werken op een eigen bijzondere manier aan hetzelfde doel: kansengelijkheid voor kinderen. Smart Start combineert kennis, data en design thinking om tot slimme, preventieve en collectieve oplossingen te komen. K!NDT – elk kind een goede start en toekomst – focust op individuele kansengesprekken over en vooral mét kinderen en ouders. Smart Start en K!NDT zijn beide geen klassieke projecten, maar lerende programma’s of bewegingen. Daarmee maken ze op de lange termijn het verschil.
Acht ontwikkelgebieden
“De bottom line is dat wij kinderen het allerbeste gunnen”, zegt Stefanie. “Daarbij draait het voor ons om liefde, vertrouwen en een gemeenschappelijke taal. Liefde voor het kind van ouder en professional, vertrouwen in het kind en zijn of haar ontwikkelkansen en ook vertrouwen in de volwassenen die rondom het kind staan. Daarnaast voeren we met de kansencirkel op tafel het gesprek met elkaar vanuit een gemeenschappelijke taal, gericht op de acht ontwikkelgebieden en de kansen van het kind. Om elkaar beter te begrijpen en begrepen te worden.”
“Voor ons draait het om liefde, vertrouwen en een gemeenschappelijke taal.” – Stefanie
Kansencirkel
Stefanie vervolgt: “We hebben ons voor K!NDT laten inspireren door GIRFEC (Getting It Right For Every Child). Deze benaderingswijze uit Schotland werkt met the Wellbeing Wheel, in Nederland door het NJI vertaald in de kansencirkel. De acht taartpunten van de cirkel staan voor de acht ontwikkelgebieden van ieder kind, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek naar de beschermende factoren in de ontwikkeling van kinderen. Gaat het op alle acht ontwikkelgebieden goed, dan is een kind gezond en gelukkig. Aan de hand van deze boodschap hebben wij ons eigen Tilburgse verhaal en onder andere de K!NDT-cirkel ontwikkeld, waarmee iedere school of buurt op zijn eigen manier kan werken. De kansencirkel en de K!NDT-cirkel zijn namelijk geen doel op zich, maar een hulpmiddel om met elkaar het andere gesprek aan te gaan, met andere actie tot gevolg. De K!NDT-cirkel is gemaakt door kinderen zelf. Het geeft kinderen echt een stem waardoor zij kunnen vertellen: “Dit ben ik en dit heb ik nodig.”
Niet óver hen, maar mét hen
“Er is al heel lang behoefte aan een gemeenschappelijke taal”, vult Vivian aan. “Een taal die professionals ook met ouders en kinderen kunnen spreken. Zodat het gesprek niet óver hen, maar mét hen gevoerd wordt. De nadruk ligt dan niet alleen op dat ene zorgpuntje, maar op alle ontwikkelgebieden, ook op wat al goed gaat en waar het kind juist sterk in is. Daardoor voelen ouders en kinderen zich gezien.”
Geen oordelen
Binnen de kansencirkel K!NDT-cirkelgesprekken is iedereen gelijkwaardig en bestaan er geen oordelen. “Ouders krijgen het eerste woord”, aldus Stefanie. “Belangrijk, want in oude patronen zien we nog vaak dat professionals goedbedoeld voor ouders antwoorden. Wanneer ouders gewoon kunnen zeggen wat ze willen en vinden, schept dat vertrouwen. Als dan ook nog eens de focus ligt op de kansen van een kind, creëert dat magie. Je ziet letterlijk de schouders van ouders zakken. Ouders voelen zich echt gezien, net als hun kind.”
“Je ziet letterlijk de schouders van ouders zakken.” – Stefanie
Gezamenlijke ambitie
Vivian: “Onze gezamenlijke ambitie is problemen eerder te signaleren en ze niet groter te laten worden. Het gaat met teveel kinderen in Hart van Brabant niet goed. We willen preventieve oplossingen bedenken voor hen. Dat vraagt om langetermijndenken, integraliteit, om het ontschotten van gelden, om gezamenlijke concrete doelen, waardetoevoeging, verbinding en vertrouwen. Als iedereen in zijn eigen koker blijft werken, gaat het nooit lukken. Je hoeft als leerkracht geen hulpverlener te worden, maar je moet wel willen zien wat een kind nodig heeft. Als een kind in onveiligheid leeft, moet je dat signaleren, in de benen komen en een expert inschakelen, ook als je het alleen maar vermoedt. We moeten nog meer inzetten op de integraliteit van zorg en onderwijs.”
“Onze gezamenlijke ambitie is problemen eerder signaleren en ze niet groter laten worden.” – Vivian
Over vijf jaar…
Als het aan Stefanie ligt, is dit over vijf jaar de nieuwe manier van denken, communiceren en doen. Vivian: “En over vijf jaar maken we in de regio ons beleid op basis van data, kennis, onderzoek en design thinking. Verder hoop ik dat we over vijf jaar honderden kinderen hebben bereikt. En dat ze ook daadwerkelijk meer kansen hebben gekregen, doordat ze écht gezien zijn.”
De inspiratiebewegingen Smart Start en K!NDT zijn opgericht door dezelfde bestuurders vanuit de Hart van Brabant-gemeenten, Sterk Huis, Xpect Primair, Centerdata, GGD Hart voor Brabant en Tilburg University. Beide initiatieven kenmerken zich door een samenwerking met veel partners in onder meer het onderwijs, kinderopvang en welzijn, verbinding met de wetenschap, samenwerking met het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) én de wijkgerichte aanpak ‘In de wijk gebeurt het’.
Groter denken, kleiner doen
Dat het werk van Smart Start en K!NDT ertoe doet, werd onlangs ook stevig benadrukt tijdens het voorjaarscongres ‘Groter denken, kleiner doen’ van de Associatie voor Jeugd. Daarbij waren genodigden uit de hele wereld van onderwijs, kinderopvang, jeugdzorg en gemeenten aanwezig om samen het gesprek te voeren over het versterken van kansen voor kinderen.
