‘Data leidt tot verhelderende inzichten’

Toen het kabinet op zondag 15 maart aankondigde dat de basisscholen per direct dicht zouden gaan vanwege de coronacrisis, kwamen we meteen met alle directeuren binnen ons schoolbestuur Xpect Primair bij elkaar – op veilige afstand uiteraard. Hoe nu verder? Op maandagochtend ontmoette ik vervolgens mijn schoolteam; alle leraren en ondersteuners. Het was mooi om te zien hoeveel energie er vrijkwam. Binnen twee dagen hadden we alle ouders geïnformeerd en het online onderwijs op afstand ingericht. Daar waren we best trots op. 

Inmiddels is de situatie weer enigszins ‘back to normal’. Wat deze coronaperiode ons tot nu toe heeft opgeleverd, is dat we zijn gaan inzien dat online onderwijs goed kan werken. Voor sommige leerlingen bleek het thuisonderwijs zelfs een verademing: leren in een prikkelarme omgeving, in je eigen tempo en volgens je eigen structuur. Dat zijn wel lessen die we op ‘mijn’ school, De Bloemaert in Tilburg, meenemen richting de toekomst. Een leerling van groep 3 volgde – ook nadat de scholen weer deels open gingen – nog wat langer thuisonderwijs, omdat beide ouders tot een risicogroep behoren. Ik zag met eigen ogen hoe deze leerling op afstand actief meedeed met de lessen op school. Voor zijn gevoel zat hij gewoon ‘in de klas’, samen met de andere kinderen.

Wat we medio maart ook meteen zijn gaan doen: elke dag nauwkeurig bijhouden in Excel wat er gebeurde in de scholen. Hoeveel leerlingen zijn er met klachten? Hoeveel leraren? En, toen de scholen weer deels opengingen: hoeveel kinderen worden er alsnog thuisgehouden? Deze en andere data legden we vast voor alle scholen binnen ons bestuur en bespraken we op stedelijk niveau. Daardoor hadden en hebben we goed zicht op trends op bepaalde scholen en in bepaalde wijken. Zo bleek uit de cijfers dat, nadat leerlingen vanaf 11 mei weer deels naar school mochten, in sommige wijken veel kinderen tóch nog thuis werden gehouden. Dit soort trends konden aanleiding zijn voor nader onderzoek. Waarom houden ouders hun kinderen tóch thuis? En wat kunnen we daar eventueel aan doen? 

Een mooi voorbeeld van hoe data kunnen leiden tot inzichten, en hoe ze de aanleiding kunnen vormen voor nader onderzoek en goede gesprekken met ouders. Precies zoals we dat ook met Smart Start beogen. Goed bijgehouden data kunnen leiden tot diepere inzichten en zo nodig tot concrete actie. Op die manier zorgen we ervoor dat leerlingen de kansen krijgen die zij verdienen. 

De afgelopen periode de mensen in het onderwijs, de gemeente Tilburg en partners als Sterk Huis en de GGD ontzettend hard gewerkt om ervoor te zorgen dat het onderwijsproces zoveel mogelijk ‘gewoon’ door kon gaan. Deze zomer maak ik zelf de overstap van Xpect Primair naar de gemeente Tilburg.  Vanuit mijn nieuwe rol binnen het Team Sociaal van de gemeente blijf ik wel actief als projectleider Smart Start. Ook de komende tijd blijf ik met heel veel plezier en energie werken aan een inspirerende en bovenal veilige onderwijsomgeving, met het belang van de leerlingen voorop.

Teun Brand 

Projectleider Smart Start 

Studenten van De Kleine Consultant adviseren Smart Start

Dit is het team van De Kleine Consultant. Twee van hen, Olivia Zegers en Djarno van Horen, vertellen over hun werk voor het programma Smart Start. De Smart Start-gedachte spreekt hen erg aan: Hoe kun je data gebruiken om problemen te voorkomen? Zij gingen aan de slag met de vraag: ‘Hoe kan Smart Start een overdraagbare aanpak ontwikkelen?’. 

Djarno studeert op Tilburg University. Vorig jaar heeft hij een master Finance gedaan en dit jaar doet hij de master Strategic Management. Olivia studeert momenteel de master Data Science, die ze januari 2021 wil afronden. Olivia en Djarno presenteerden 1 juli hun advies aan de stuurgroep en het programmateam Smart Start. Djarno: ‘’In essentie adviseren we dat het programma Smart Start zich in fasen zou moeten ontwikkelen naar een ‘’overdraagbaar concept, een werkboek’’. Dit werkboek stelt vindplaatsen (initiatiefnemers voor een pilot) in staat de Smart Start-manier van werken te implementeren met behulp van Smart Start-coaching. En hiermee onder begeleiding van Smart Start kinderleed te voorkomen door heel Nederland.’’ 

De Kleine Consultant is de eerste door studenten gerunde non-profit strategieconsultant in Nederland. Olivia vertelt: ‘’We delen onze kennis en geven strategisch advies bij startups, non-profit organisaties en maatschappelijke midden- en kleine bedrijven. Begin dit jaar kregen we het aanbod om met Sterk Huis en Smart Start mee te denken en dat sprak ons erg aan. Het doel van Smart Start is grote problemen zoveel mogelijk voorkomen door het combineren van data en kennis. Want álle kinderen en ouders verdienen de beste kansen op een goede toekomst. Problemen als armoede en huiselijk geweld gaan vaak van generatie op generatie over; daar stonden wij als studenten niet zo bij stil. Het is interessant en leerzaam te weten dat je problemen in gezinnen vaak al kunt zien aankomen. Toch is alles er nu op ingericht dat overheid en zorgorganisaties nu vaak wachten tot problemen heel groot zijn en pas daarná hulp inzetten. Het spreekt ons erg aan dat het programma Smart Start samen met ouders, jongeren en professionals, een aanpak ontwikkelt waarmee de risico´s die inwoners lopen eerder gezien worden, en dat data en kennis op een slimme manier gebruikt worden.’’

Vijf vragen aan Olivia en Djarno:

Hoe kwamen jullie bij Smart Start terecht?

“Aan het begin van het jaar hebben wij met de Tilburgse vesting van De Kleine Consultant gebrainstormd over wat voor soort projecten wij graag willen doen. Hier kwam naar voren dat we graag meer maatschappelijke waarde willen toevoegen in Tilburg. Samen met de consultants zijn we op zoek gegaan naar interessante bedrijven die een maatschappelijke meerwaarde hebben. Sterk Huis leek ons de perfecte match, en met hen zijn we op zoek gegaan naar een interessant onderwerp.”

Wat sprak jullie zo aan in het werk van Sterk Huis?

“De veelzijdigheid van Sterk Huis sprak ons direct erg aan. Op maatschappelijk gebied betekent Sterk Huis veel voor Brabant. Wij vinden het een eer dat wij Sterk Huis en de andere Smart Start-partners mogen helpen met het verder ontwikkelen van Smart Start en zo op onze beurt iets terug kunnen doen voor Tilburg en Brabant.” 

Wat spreekt jullie aan in het project Smart Start?

“Toen Vivian Jacobs vertelde over het programma Smart Start, waren we gelijk enthousiast. De combinatie van data en kennis sprak ons erg aan. Daarnaast is een bijdrage aan een programma als Smart Start iets waar wij als De Kleine Consultant een voorkeur voor hebben. Maatschappelijke organisaties met een sociale boodschap helpen is datgene wat ons motiveert. Indirect bijdragen aan minder kinderleed is prachtig!”

Wat wil je graag bereiken met jullie inzet in deze opdracht?

“We willen Smart Start een duidelijk advies geven hoe het programma kan doorgroeien naar een financieel onafhankelijke ‘organisatie’ en hoe je alle betrokkenen vertrouwen kunt geven in het grote potentieel dat Smart Start heeft. Denk dan aan het overdraagbaar maken van de manier van denken en werken, zodat anderen elders pilots willen starten. Die je dan wel vanuit Smart Start coacht en waarvan je de kwaliteit bewaakt.’’ 

‘Wat is jullie opgevallen bij dit project?’

‘’Direct bij het begin van het project werd mij duidelijk dat Smart Start veel betrokken partijen heeft. Gedurende onze samenwerking is duidelijk geworden dat al deze partijen met hetzelfde doel in deze samenwerking staan: kinderleed voorkomen.’’ 

‘’Op welke maatschappelijke thema’s zou Smart Start zich in jullie ogen moeten focussen?’’

‘’Er zijn natuurlijk veel maatschappelijk thema’s die aandacht verdienen. Echter, Smart Start zou zich naar ons inzicht moeten focussen op de thema’s die het meeste leed voorkomen. In ons onderzoek kwamen vier thema’s sterk naar boven: kindermishandeling, schoolverlaters, schooldruk en overgewicht.’’

De adviezen die Djarno, Olivia en de andere studenten van De Kleine Consultant — Ilse van der Noordt, Maik Poetiray en Feline Clement – op 1 juli presenteerden zijn erg positief ontvangen en wordt de komende maanden verder uitgewerkt. Smart Start vond het werken met De Kleine Consultant inspirerend en leerzaam. Vivian Jacobs: ‘’We werken graag met studenten, HBO en WO, en ook deze samenwerking toont aan wat de meerwaarde is van een scherpe blik van buiten, en dan ook nog eens vanuit verschillende disciplines zoals economie, marketing en recht. Wat ons betreft smaakt dit naar meer.’’ Najaar 2020 werkt Smart Start opnieuw samen met studenten, dan in de City Deal, de samenwerking van de gemeente Tilburg met Tilburg University en Fontys Hogescholen.

Meer informatie:
https://www.dekleineconsultant.nl/

Inspiratiesessie Smart Start op 13 oktober 2020

De tweede inspiratiesessie Smart Start kan dit jaar alsnog plaatsvinden, en wel op dinsdag 13 oktober (17.00 – 20.00 uur). In maart hebben we deze bijeenkomst moeten annuleren vanwege de coronamaatregelen. We zijn blij dat we de inspiratiesessie alsnog in Cinecitta, Tilburg, kunnen organiseren, uiteraard met inachtneming van de RIVM-richtlijnen. Het programma is ongewijzigd en bestaat uit verschillende presentaties en kennissessies, van onder meer Hein Fleuren (TiU), Saskia Haitjema (UMC Utrecht), Ankie Debije (Gemeente Heerlen), Job Tamminga (filosoof en ethicus, Garage2020), Laura Gottmer (TiU), Lenneke Hendriks (Gemeente Gilze en Rijen), Bernadette Janssen (Sterk Huis) en Patricia Prufer (Centerdata). Aanmelden is verplicht! Heeft u geen uitnodiging en programma ontvangen en wel belangstelling voor de Inspiratiesessie, stuurt u dan een mail naar info@programmasmartstart.nl